Te lang gewacht met ontruimen gekraakt Shellgebouw in Noord

In de commissievergadering Algemene Zaken is burgemeester Van der Laan op 2 februari aangesproken op de te late ontruiming van het gekraakte Shellgebouw. De VVD wil kraakacties meteen in de kiem smoren om een krachtig signaal af te geven dat kraken ook in Amsterdam een misdrijf is.

In de commissievergadering Algemene Zaken is burgemeester Van der Laan op 2 februari aangesproken op de te late ontruiming van het gekraakte Shellgebouw. De VVD wil kraakacties meteen in de kiem smoren om een krachtig signaal af te geven dat kraken ook in Amsterdam een misdrijf is.

Nu is het beleid dat de burgemeester ‘liever niet ontruimt voor leegstand’ waarin hij wordt gesteund door een grote meerderheid in de gemeenteraad. De burgemeester wilde de ontruiming aanvankelijk laten verlopen via een reguliere ontruimingsronde die voor maart 2012 (!) gepland stond. Pas midden januari heeft de burgemeester besloten over te gaan op een spoedontruiming, die uiteindelijk op 27 januari plaatsvond. Van een spoedontruiming maakt de burgemeester in de regel gebruik als er sprake is van ‘strafbare feiten en ernstige overlast’. Ik heb hem gevraagd waarom daar niet eerder toe werd besloten; eind 2011 was al duidelijk dat in het Shellgebouw sprake was van ‘strafbare feiten en ernstige overlast’. Er is vanaf november 2011 maar liefst vijf keer aangifte gedaan. De burgemeester zag ook geen urgentie voor het aanscherpen van de criteria voor spoedontruimingen. Wel zei hij dat de werkwijze verbeterd kan worden.

De Telegraaf schreef vanochtend: “Burgemeester Van der Laan van Amsterdam sluit niet uit dat ook in de toekomst kraakpanden pas ontruimd worden, nadat ze helemaal zijn leeggeroofd en er grote misstanden hebben plaatsgevonden. ‘Dat kan ik gewoon niet beloven, ik moet zorgvuldig blijven’, zei hij in een debat over het late ontruimen van het Shell-laboratorium in Amsterdam-Noord.”

Helaas werd de VVD in het debat alleen gesteund door het CDA.

Het monumentale Shell gebouw in Amsterdam Noord is gedurende 12 weken lang door krakers uitgewoond, vervuild en vernield. Er hebben zich diverse strafbare feiten voorgedaan, van een steekpartij tot koperdiefstal. Ook is een lijk gevonden in het gebouw. Wat de VVD betreft is veel te lang gewacht met het ontruimen van het gebouw.

“Het vervelende is dat je altijd pas ontruimt nadat er iets gebeurt.”, aldus een woordvoerder van burgemeester Eberhard van der Laan op 28 januari in de Telegraaf. De vraag is dan wàt er allemaal moet gebeuren voor er overgegaan wordt tot ontruiming.

Het gaat hier om de kraak van het Groot Lab, één van de voormalige Shellgebouwen in het gebied Overhoeks in Amsterdam Noord. Het is een monument uit de jaren ’20 met een zeer bijzonder interieur: Meer info

Een korte terugblik:

7 november – Het gebouw wordt gekraakt. Aanvankelijk door mensen uit de Occupy beweging maar al snel voegen ook kraaktoeristen uit Zuid- en Oost-Europa zich bij hen.

16 november – In de commissie Bouwen, Wonen en Klimaat heeft VVD'er Daniel van der Ree zijn zorg uitgesproken over de kraak en wethouder Van Poelgeest verzocht de schade, waarvan in de pers reeds melding was gemaakt, te verhalen op de krakers.

17 november – VVD’er Robert Flos meldt in de commissie Algemene Zaken dat er reeds veel vernielingen aangericht zijn in het Shellgebouw. Ook D66 stelt vragen. Burgemeester Van der Laan heeft contact gehad met de voorzitter van stadsdeel Noord en er wordt op een rijtje gezet hoe het feitelijk zit met het gebouw en het gebruik. De burgemeester zegt toe terug te komen op de vraag of de ontruiming in een gewone ronde moet zitten of prioriteit moet krijgen.

24 december – Wederom komen meldingen van vernielingen en vervuiling naar buiten. Stadsdeel Noord heeft inmiddels aangifte gedaan. Het monumentale glas-in-lood raam is vernield.

11 januari – Wat al bekend is wordt duidelijk in een uitzending van PowNews. Het gebouw is ernstig vervuild en wordt volledig gestript: plafonds zijn er uit getrokken, glas-in-loodramen gesloopt en koperen leidingen zijn afgezaagd en meegenomen.

12 januari – De VVD stelt vragen aan loco-burgemeester Lodewijk Asscher die Eberhard van der Laan vervangt in de vergadering van de commissie Algemene Zaken waar ook openbare orde en veiligheid onder vallen. Daniel van der Ree vraagt of de meldingen aangekomen zijn, waarom niet ingegrepen is en hij roept de burgemeester op meteen te ontruimen.

16 januari – Er wordt een lijk gevonden in het gebouw. Het zou gaan om een aan een overdosis overleden drugsgebruiker. Pas op 25 januari zou de gemeenteraad hiervan op de hoogte worden gesteld. Eerder al deed zich een steekpartij voor. Een man werd door 15 personen aangevallen en verwond in zijn gezicht.

25 januari – De burgemeester beantwoordt per brief de vragen die gesteld zijn in de commissievergadering van 12 januari. In de brief wordt ook melding gemaakt van het op 16 januari gevonden lijk. De ontruiming wordt aangekondigd voor 27 januari. ’s Avonds brengt PowNews heel knap een koperdiefstal op heterdaad in beeld.

26 januari – Samen met PowNews breng ik een bezoek aan het gebouw. Het is helemaal vernield en vervuild. Een treurig beeld. In het gebouw komen we overigens zowel politieagenten als koperdieven tegen.

27 januari – Het Shellgebouw wordt ontruimd. Het is dan 12 weken gekraakt geweest en er is voor tonnen schade aangericht. Het pand is eigendom van de gemeente Amsterdam.

2 februari – Het onderwerp is geagendeerd voor de commissie Algemene Zaken. Samen met het CDA zullen wij vragen hoe dit zover heeft kunnen komen en waarom niet veel eerder is ingegrepen.

Sinds 2010 is de Wet Kraken en Leegstand van kracht. Kraken is een misdrijf dat bestraft kan worden met een gevangenisstraf van één jaar en twee jaar indien bij de ontruiming geweld wordt toegepast.

De burgemeester schrijft in de brief die ons op 25 januari bereikt dat “de situatie ernstig is”. De situatie wordt als zeer vies omschreven, het gebouw ligt vol menselijke uitwerpselen, er worden drugs gebruikt, er is sprake van gewelddadigheden, er worden vuurtjes gestookt en er wordt koper gestolen. Daarom wacht de burgemeester niet op de eerstvolgende reguliere ontruimingsronde van gekraakte panden maar wordt besloten op 27 januari over te gaan tot een spoedontruiming. Daarvan maakt de burgemeester in de regel gebruik als er sprake is van ‘strafbare feiten en ernstige overlast’.

De vraag die op 2 februari beantwoord moet worden is waarom zo lang gewacht is met een spoedontruiming. Al op 11 januari was duidelijk dat er sprake is van ‘strafbare feiten en ernstige overlast’, de criteria die de burgemeester zelf hanteert voor een spoedontruiming.

Zie verder:

  • Zie het Parool artikel over de kraak op 7 november 2011
  • Zie het item op PowNews waarin ik met de cameraploeg het Shellgebouw bezoek (nieuws van 26 januari, vanaf 9 minuut 50)

 

Update 30 januari – Op de website van het ontwikkelingsbedrijf (OGA) van de gemeente Amsterdam is een leegstandskaart te downloaden.

Ook het gesubsidieerde Wijksteunpunt Wonen verzamelt en publiceert leegstandsgegevens, in dit geval van woonhuizen.

De leegstandskaart is met goede bedoelingen op het internet gezet, namelijk het bespoedigen van herontwikkeling van leegstaande kantoren. Als je echter ziet dat het Shellgebouw pas na 12 weken is ontruimd en tijdens de kraak totaal verwoest is, komt zo'n leegstandskaart in een ander daglicht te staan. Het kan niet zo zo'n dat de gemeente of een Wijksteunpunt Wonen door het publiceren van leegstandsgegevens aanleiding geeft tot het kraken en vernielen van panden.