Gisteren was ik op uitnodiging van De Balie aanwezig bij een nieuwe serie debatten onder de naam 'Mijn idee voor Nederland' in het theater van De Balie. Klik hier voor meer informatie.
De eerste spreker was de Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher. Asscher had veel woorden nodig om zijn idee aan het publiek duidelijk te maken. Zoveel zelfs dat Parool journalist Hugo Logtenberg twitterde dat de lezing 'Fidel Castro-achtige lengte' begon aan te nemen. Een terechte constatering.
Asschers lezing was grotendeels een herhaling van zijn bekende grammofoonplaat en dan die met de 12'' uitvoeringen. Ridiculiseren van de PVV 'de partij die alles wijt aan de islam', afzetten tegen de VVD 'die de kansen van een groep kinderen gewoon negeert' en Mark Rutte van wie hij 'veel meer' had verwacht. Dat doet het natuurlijk goed bij het overwegend linkse publiek in De Balie. En ook de gemiddelde lezers van de Volkskrant waar vandaag een pagina vullende samenvatting van het verhaal staat zal dat vertrouwd in de oren klinken.
Naast het bekende repertoire bracht Asscher ook één nieuw nummer, met daarin zijn idee voor Nederland: “De laatste generatie!”. Die titel verwijst naar de Amsterdamse kinderen met overwegend Marokkaanse of Turkse roots die onze taal onvoldoende beheersen. Nederlands moet weer de taal worden die op straat gesproken wordt en iedereen die moet die taal machtig zijn om niet onnodig belemmerd te worden om carrière te maken. Een nobel streven, dat ik van harte ondersteun!
Direct na de lezing werd Asscher er fijntjes op gewezen dat zijn idee voor Nederland niet nieuw is. De VVD stelde decennia geleden al dat mensen gewoon Nederlands moesten spreken. Asscher: 'De VVD had gelijk!' Het gaat om de wijze waarop het is uitgevoerd. En ook al waren het PvdA-ers die het onderwijs-achterstandsbeleid organiseerden, dat het niet lukte mag geen belemmering zijn voor hem om het idee opnieuw te lanceren.
Asscher is een doorzetter en als 'ie ergens in gelooft dan gaat 'ie ervoor. Kinderen hebben er recht op om goed Nederlanders te kunnen spreken en daar moeten ons met z'n allen voor inzetten. Bijvoorbeeld door te gaan voorlezen, thuis bij mensen die de taal onvoldoende machtig zijn. Het mag niet zo zijn dat er na deze generatie nog steeds kinderen in Amsterdam zijn die de taal onvoldoende machtig zijn.
Maar wat als ouders het niet willen? Als ouders echt niet willen meewerken, wat is dan de kans van slagen? Dat is de vraag die wel gesteld werd maar waarop het antwoord niet kwam. Het vergelijk werd gemaakt met o.a. de groep Chinezen die het wél prima op eigen kracht gered hebben in Nederland. Omdat ze wilden.
Wat als ouders echt niet willen meewerken om hun kinderen de Nederlandse taal te laten beheersen als een autochtoon? Heeft het dan kans van slagen of is het op voorhand gedoemd om te mislukken? En willen de ouders het wel? En hoe kan het überhaupt dat Amsterdam onder verantwoordelijkheid van diezelfde Lodewijk Asscher er al jaren achtereen miljoenen euro's in de taalachterstanden pompt, maar dat er nog steeds achterstanden zijn?
Voor die vragen was gisteravond de ruimte helaas maar beperkt en daar is het linkse bolwerk De Balie wellicht ook niet de juiste ruimte voor. Dit is wat mij betreft wel waar in de raadscommissie de discussie over zal gaan want deze vragen zullen echt beantwoord moeten worden. Op zijn grammofoonplaat doet Asscher voorkomen afstand genomen te hebben van het klassieke maakbaarheidsdenken, maar door deze vragen te negeren blijkt het tegendeel. En dat Asscher desnoods met sancties wil afdwingen dat ouders hun kinderen met een taalachterstand naar de voorschool sturen laat zien hoe ver hij wil gaan met het het realiseren van die maakbare samenleving.
Werner Toonk
Dit artikel is oorspronkelijk op 22 maart 2012 gepubliceerd op het weblog van VVD-woordvoerder Onderwijs, werner Toon. Klik hier voor meer artikelen geschreven door Werner