Stop het gedogen van kraken
Vijf jaar geleden werd kraken een strafbaar feit. Het is sindsdien altijd verboden om in te breken in andermans pand om daar gratis te wonen. Maar in Amsterdam wordt kraken nog steeds gedoogd. Afgelopen week beschreef politiecommissaris Leen Schaap in deze krant hoe de handhaving klem zit tussen faliekant falend beleid en het jaren ’80 idealisme van het stadsbestuur. Het wordt hoog tijd dat we kraken gaan behandelen als het strafbare feit dat het is.
Stel: u woont in een appartementencomplex en het bedrijfspand beneden wordt, met een spoor van vernieling, gekraakt. Het pand stond enige tijd leeg omdat de eigenaar moeite heeft met het vinden van een koper. Dit pand en de appartementen erboven vormen één VVE en er is sprake van een gemeenschappelijke opstalverzekering. De polisvoorwaarden van de verzekering schrijven uitsluiting bij kraak voor; u bent dus vanaf nu niet meer verzekerd. De politie is snel ter plaatse, maar het kwaad is al geschied. Als de krakers eenmaal binnen zijn, verkrijgen zij huisrecht, ook al is het een bedrijfspand, en kan de politie ze niet zondermeer uit het pand zetten. Het huisrecht prevaleert op dat moment boven het eigendomsrecht. Om een advocaat van de krakersbeweging te citeren: ‘ Als iemand in een leegstaand pand een tandenborstel, kleding en bed heeft, is hij of zij een bewoner die bescherming geniet’.
Bovenstaande schets is niet fictief. Met dergelijke frustrerende voorbeelden kan ik inmiddels, helaas, deze krant vol schrijven en naar wat ik aanneem de politiecommissaris ook. Voorbeelden waarbij krakers, mensen die een misdrijf plegen, gedoogd worden, terwijl de belastingbetalende Amsterdammers voor alle ellende en kosten van dit gedrag moet opdraaien.
Het huisrecht is een fundamenteel recht ter bescherming van een bewoner tegen ongenodigde gasten, echter, het is nooit bedoeld gratis wonen voor types die weigeren huur te betalen te faciliteren. De wetgeving is hier zijn doel flink voorbij geschoten en faalt pijnlijk. Het belemmert snelle ontruiming van deze criminelen. Dit betekent in de praktijk dat een eigenaar van een gekraakt pand weken, maanden lang moet procederen om zijn eigendom weer terug te krijgen. Niet zelden gaat een ontruiming vervolgens gepaard met grote politie-inzet en enorme vernielingen aan een pand en de openbare ruimte. Op de herhaalde vragen van onder andere mijn partij of de kosten op de krakers verhaald kunnen worden, antwoordt het stadbestuur steevast: ‘Van een kale kip kun je niet plukken’. Een onbegrijpelijk en kwalijk standpunt. Een bijstandsmoeder die per ongeluk te veel kinderbijslag krijgt en daarmee de tandartsrekening betaalt, moet toch daarna elke cent terugbetalen. Hetzelfde geldt voor u als een verkeersboete krijgt; u kunt het proberen, maar ik durf te wedden dat het kale-kip argument niet op gaat. Waarom voor krakers wel?
Het standpunt van het stadsbestuur kenmerkt hoe door een groot deel van de politiek nog naar krakers gekeken wordt. Men lijkt nog steeds te denken dat krakers boom knuffelende hippies zijn die de woningnood willen aankaarten. Echter, anno 2015 zijn het overwegend professioneel georganiseerde bendes, veelal bestaande uit Spanjaarden, Portugezen, Oost Europeanen die gratis willen wonen. Vaak komen 30 a 40 krakers tegelijk met bivakmutsen op, knuppels en gereedschap in de hand om met grof geweld in te breken. Aan de ene kant faalt de wetgeving, maar aan de andere kant grijpt het stadsbestuur niet in met de middelen die wel voor handen zijn.
Er is namelijk geen wet die de politie tegenhoudt om de deur in te trappen en de krakers één voor één te arresteren. Dat staat los van een ontruiming. Vervolgens is het aan het OM om er een zaak van te maken en ervoor te zorgen dat deze criminelen met een flinke strafeis voor de rechter komen. Men kan zelfs onder omstandigheden berecht worden voor deelname aan een criminele organisatie en recidivisme kan als strafverzwarende omstandigheid meegenomen worden. Daar is juridisch alle ruimte voor en toch wordt dit zelden gedaan. Als krakers op eigen houtje vertrekken worden ze niet gearresteerd. En als een kraker al een keer voor de rechter komt en veroordeeld wordt, is het vaak een zeer milde, voorwaardelijke straf. Terwijl voor kraken een strafmaat van 2 jaar mogelijk is! Kortom; je pleegt een misdrijf, de wetgeving faciliteert het, de pakkans is zeer klein, het gemeentebestuur ontziet je en als je al gepakt wordt en voor de rechter komt, staat er nauwelijks een sanctie tegenover.
Een geloofwaardige overheid treedt op tegen misdrijven en ontziet criminelen niet. Ook van een kale kip kan je immers prima bouillon maken.
Dilan Yesilgoz-Zegerius